Ile Było Koalicji Antyfrancuskich
Koalicje antyfrancuskie to temat, który z pewnością nie jednemu historykowi spędzał sen z powiek. Czym były? Dlaczego powstawały? I ile ich właściwie było? Możemy tylko zgadywać, ile osób w XIX wieku zastanawiało się, jak to się stało, że te same państwa, które przez wieki toczyły wojny, nagle postanowiły zjednoczyć siły w walce z Francją. A wszystko to z powodu rewolucji, Napoleona i… całkiem sporej dawki napięć międzynarodowych. Chcesz poznać szczegóły? Zapraszam do lektury!
Geneza Koalicji Antyfrancuskich
Koalicje antyfrancuskie to w rzeczywistości sojusze państw, które powstawały w odpowiedzi na ekspansjonistyczną politykę rewolucyjnej Francji i później Napoleona Bonaparte. Pierwsza koalicja miała miejsce w 1792 roku, w momencie, gdy Francja ogłosiła wojnę Austrii i Prusom, a potem do konfliktu wciągnęły się inne państwa, które nie były zbyt entuzjastycznie nastawione do nowych porządków we Francji. Rewolucja francuska, z jej hasłami równości i wolności, nie przypadła do gustu monarchom, którzy obawiali się, że rozprzestrzenienie takich idei zagraża ich własnym tronom.
Wraz z rozwojem konfliktu, różne państwa zaczęły tworzyć koalicje mające na celu powstrzymanie rewolucyjnej Francji i, później, ekspansji Napoleona. Te koalicje były zmienne, często nieco chaotyczne, ale to właśnie ich istnienie sprawiało, że wojny na kontynencie europejskim nie miały końca przez kilka dekad. W każdym razie, wojna była głównie politycznym przedstawieniem, gdzie „sojusze” zmieniały się jak w kalejdoskopie.
Koalicje Antyfrancuskie – Często Zmienne i Zaskakujące
W okresie od 1792 do 1815 roku mieliśmy aż siedem głównych koalicji antyfrancuskich, z których każda miała swoje szczególne cechy. Koalicje te nie tylko były wrogo nastawione do Francji, ale także do siebie nawzajem. Często sojusznicy z dnia na dzień zamieniali się w wrogów. Było to efektem zarówno zmieniających się ambicji, jak i trudnych do przewidzenia interesów politycznych państw.
Pod względem liczby i znaczenia, każda koalicja miała swoje przełomowe momenty, które mogły zadecydować o przyszłości Europy. Na przykład, po bitwie pod Austerlitz w 1805 roku, z której Napoleon wyszedł zwycięsko, koalicja trzecia była praktycznie rozbita. Jednak nawet w obliczu klęski, państwa nie rezygnowały z prób zjednoczenia przeciwko Francji, choć wyniki tych starań bywały różne.
Przegląd Koalicji Antyfrancuskich
Koalicje antyfrancuskie miały różną liczbę członków i różne cele. Zdarzało się, że państwa łączyły siły w bardzo specyficznych okolicznościach. Przykładem może być koalicja trzecia, która zawierała w sobie m.in. Wielką Brytanię, Rosję, Austrię i Szwecję, czy też piątą koalicję, gdzie na wspólną walkę z Napoleonem ruszyły takie kraje jak Wielka Brytania, Portugalia, Hiszpania i Szwecja. W tabelce poniżej przedstawiamy szczegóły poszczególnych koalicji.
| Koalicja | Rok powstania | Państwa wchodzące w skład koalicji | Wynik |
|---|---|---|---|
| I | 1792 | Austria, Prusy, Hiszpania, Holandia, Wielka Brytania | Nieudana – rozpad po bitwie pod Valmy |
| II | 1793 | Austria, Prusy, Hiszpania, Wielka Brytania, Holandia | Nieudana – klęska pod Fleurus |
| III | 1805 | Wielka Brytania, Rosja, Austria, Szwecja, Neapol | Nieudana – klęska pod Austerlitz |
| IV | 1806 | Wielka Brytania, Rosja, Prusy, Szwecja | Nieudana – Napoleon triumfuje w Jenie |
| V | 1809 | Wielka Brytania, Portugalia, Szwecja, Hiszpania, Rosja | Nieudana – Napoleon zwycięża pod Wagram |
| VI | 1812 | Wielka Brytania, Rosja, Prusy, Szwecja, Hiszpania | Nieudana – klęska Napoleona w Rosji |
| VII | 1814 | Wielka Brytania, Rosja, Prusy, Szwecja, Portugalia | Udana – abdykacja Napoleona |
Koalicje w Czasach Napoleona – Długotrwała Gra
Pomimo licznych porażek, Napoleon zawsze starał się zjednoczyć Europę pod swoimi rządami. Jednak jego plany często kończyły się fiaskiem z powodu oporu innych państw, które, mimo nieporozumień, potrafiły zjednoczyć się w obliczu wspólnego wroga. Z czasem Napoleon zaczął tracić sojuszników, a jego imperium zaczęło się kruszyć jak zamek z piasku.
Koalicje antyfrancuskie, choć różne, miały wspólny cel – pokonać Francję i obalić Napoleona. Po jego abdykacji w 1814 roku i ostatecznej klęsce pod Waterloo w 1815 roku, okres koalicji antyfrancuskich dobiegł końca. I choć Napoleon powrócił na chwilę z tzw. „stu dniami”, wojna była zakończona, a Europa mogła zacząć się odbudowywać po wojennych zawirowaniach.