August III Sas – co zrobił dla Polski?

August III Sas to postać, która na stałe wpisała się w historię Polski, ale i nieco ją zaskoczyła. Król Polski w latach 1733-1763, wbrew powszechnemu przekonaniu, nie był typowym władcą, który przejdzie do historii dzięki wielkim reformom czy odważnym decyzjom. Zamiast tego skupił się na innych aspektach życia politycznego, które nie zawsze były podziwiane przez ówczesnych, ale z pewnością miały wpływ na ówczesną rzeczywistość. Przyjrzyjmy się, co właściwie zrobił dla Polski.

August III Sas – władca na usługach Rosji

August III Sas objął tron Polski po śmierci swojego ojca, Augusta II Mocnego. Został wybrany na króla przez Rosję, która wówczas miała dominującą rolę w polskiej polityce. Wybór ten był ściśle związany z interesami rosyjskimi, a niekoniecznie z wolą polskiego narodu. August III był raczej marionetką niż prawdziwym władcą, co nie zmienia faktu, że zasiadł na tronie i zaczął pełnić swoje obowiązki.

Jako król, August III miał raczej ograniczone pole działania. Jego działania były podporządkowane Rosji, której polityka wymagała stabilizacji w Polsce. Stąd też większość decyzji była zgodna z interesami carycy Elżbiety, a później carycy Katarzyny IW tym czasie Polska stała się swoistą “gruszką na wierzbie” rosyjskich wpływów, co nie do końca podobało się polskiej szlachcie. Jednak, co warto zauważyć, August III nie miał wielkiego wyboru – władza Rosji była po prostu zbyt silna.

Warto dodać, że pomimo zewnętrznych nacisków, August III zdołał utrzymać pewną stabilność w Polsce. Oczywiście nie była to stabilność, którą można by porównać do tej z czasów pierwszej Rzeczypospolitej, ale w kontekście ówczesnych wydarzeń politycznych była to raczej misja niemożliwa.

Reformy i działania w Polsce – co z tego wynikło?

August III miał swoje ambitne plany i pomysły na Polskę, choć niewiele z nich udało się w pełni zrealizować. Jego rządy to czas, w którym w Polsce miały miejsce pewne reformy, ale raczej takie, które nie zmieniły zbytnio układu sił. Czym się zajmował? Otóż, przede wszystkim starał się usprawnić administrację oraz popierał rozwój kultury. Warto jednak zaznaczyć, że nie miało to większego wpływu na sytuację polityczną kraju.

Pomimo obcowania z licznymi doradcami i politykami, August III nie był w stanie zrealizować większych reform, które mogłyby poprawić sytuację w kraju. Przede wszystkim brakowało stabilności wewnętrznej, a szlachta była rozdzielona pomiędzy frakcje. Niemniej jednak, August III zdołał rozpocząć kilka działań, które w przyszłości miały mieć wpływ na rozwój Polski, choć nie były to zmiany rewolucyjne.

Lista działań Augusta III:

• Poparcie dla rozwoju sztuki i kultury – August III był mecenasem sztuki, choć bardziej na poziomie dworskim, niż na poziomie całego państwa.
• Stabilizacja administracyjna – Uporządkowanie spraw administracyjnych w kraju, choć ograniczone do pewnych sfer.
• Wzrost wpływów Rosji w Polsce – Dzięki jego rządom Rosja zyskiwała większą kontrolę nad Polską, co nie było najlepsze dla kraju, ale stabilizowało sytuację polityczną.

Problemy wewnętrzne i opór szlachty

August III nie cieszył się zbytnią popularnością wśród polskiej szlachty. Był oskarżany o to, że zbyt mocno ulegał wpływom rosyjskim i nie starał się wystarczająco dbać o interesy samego kraju. Jego rządy były traktowane jako czas osłabienia Polski, ponieważ kraj stawał się coraz bardziej uzależniony od Rosji, a brak silnej władzy centralnej sprzyjał wewnętrznym napięciom.

Szlachta, która była najbardziej wpływową warstwą społeczną w Polsce, miała dość ambiwalentny stosunek do Augusta IIZ jednej strony, korzystali z przywilejów wynikających z jego rządów, z drugiej zaś – widzieli, że tak naprawdę władza monarchy jest tylko fasadą. Sytuacja w kraju pogarszała się, a rozdrobnienie władzy stawało się coraz bardziej widoczne.

Na dodatek, po śmierci Augusta III, w kraju wybuchła walka o tron, co tylko pogłębiło problemy polityczne. Jednak w tym wszystkim August III pozostawił po sobie pewną spuściznę: niezbyt popularną, ale konieczną, zwłaszcza dla Rosji. Polska była w tym okresie bardziej “zatrzymana w czasie” niż rzeczywiście rozwijająca się.

Podsumowanie – August III w polskim kontekście

Choć August III Sas nie zapisał się na kartach historii jako wielki reformator czy wojownik, jego rządy miały znaczenie w kontekście polityki międzynarodowej. Dzięki jego działaniach Polska stała się niemal całkowicie zależna od Rosji, co miało swoje konsekwencje w przyszłości. Niemniej jednak, jego czas na tronie był też okresem względnej stabilizacji, która była potrzebna w kontekście tamtej sytuacji politycznej.

August III nie przejdzie do historii jako władca, który zmienił Polskę na lepsze, ale na pewno był częścią układanki, która w przyszłości doprowadziła do większych kryzysów. Warto jednak pamiętać, że jego rządy były efektem zewnętrznych nacisków, a niekoniecznie jego ambicji czy planów. W końcu, nie każdy król może być wojownikiem lub reformatorem – czasami trzeba po prostu umiejętnie balansować pomiędzy interesami różnych potęg.